Reageer NU op de Ontwerpvisie Energielandschap of vraag uitstel aan!

Hoewel de gemeenteraad heeft besloten dat de Rosmalense en Nulandse polder in beginsel geschikt zijn voor een grootschalig windturbinepark en de visie aangeeft dat de keuze is gevallen op de Rosmalense en Nulandse polder voor een grootschalig windturbinepark zijn deze prachtige polders om drie reden niet geschikt:

1) Het Rijk heeft samen met de provincies in de ‘Structuurvisie Wind op land’ elf gebieden in Nederland aangewezen voor grootschalige windturbineparken, omdat het daar relatief hard en vaak waait. De polder tussen Oss en ’s-Hertogenbosch hoort hier niet bij die gebieden. De provincie Noord-Brabant kiest overigens alleen voor windenergie op of aansluitend op grootschalige bedrijventerreinen in stedelijk concentratiegebied.

2) De windkaart van Nederland laat zien dat het relatief weinig waait in de polders. Extra subsidie aan de ‘windboeren’ moet de opwekking van windenergie rendabel maken. Deze subsidie is ook uw belastinggeld!

3) Er gelden tal van restricties voor het gebied onder andere uit de interim omgevingsverordening (zoals stiltegebied, natuurgebied, laagvlieggebied defensie, ondergrondse leidingen et cetera) waar de Ontwerpvisie geen rekening mee houdt. Er is sprake van een tunnelvisie en doelredenering van de gemeente door bij voorbaat een niet geschikt gebied als geschikt aan te wijzen.

De visie spreekt voornamelijk over het opwekken van duurzame energie, maar komt niet met concrete oplossingen voor andere grote vraagstukken van deze tijd. Denk daarbij aan de overgang naar duurzame landbouw, stimuleren van CO2-neutrale en betaalbare woningbouw en het creëren van nieuwe gebieden voor recreatie. Het is voor de gemeente ’s-Hertogenbosch ook mogelijk om CO2 te reduceren door bossen aan te planten en dat te combineren met recreatie. Ook extra waterplassen voor recreatie (zwemmen, vissen, watersport) zijn te combineren met duurzame energiewinning uit oppervlaktewater. Ook komen er in de komende jaren nog meer nieuwe technieken beschikbaar dan alleen zon en wind. Nu kiezen voor een grootschalig windturbinepark ten oosten van Den Bosch zet onze opties naar de toekomst dicht.

De ‘Ontwerpvisie Energielandschap’ neemt de opwekking van duurzame energie op haar grondgebied van 2,2 PJ voortdurend als uitgangspunt. Dit is om twee redenen een verkeerd uitgangspunt.

1) De berekening van de 2,2 PJ is onjuist. De berekening is niet actueel, omdat er cijfers uit 2013 zijn gebruikt. De gemeente baseert de 2,2 PJ op het verwacht energieverbruik in 2050. Het verwacht energieverbruik is gebaseerd op het energieverbruik in 2013. Het energieverbruik in 2013 wordt 26% te hoog berekend (16,65 PJ in plaats 12,25 PJ). Daardoor wordt het verwacht energieverbruik in 2050 37% te hoog berekend (18 PJ in plaats van 13,2 PJ). Door juiste berekeningen te maken is de opgave lager en daarmee ook de noodzaak voor grootschalige opwekking met zonnevelden en windparken beduidend kleiner.

2) Er wordt verondersteld dat deze 2,2 PJ wordt opgewekt met grootschalige duurzame energie-installaties, zoals zonnevelden en windparken. In haar Energietransitie Programma 2016-2020 is deze 2,2 PJ niet alleen opgebouwd uit zonnevelden en windparken, maar ook biomassa (0,5 PJ), ongebruikte bedrijventerreinen en parkeerterreinen. Verder laat de gemeente andere opties nagenoeg buiten beeld, zoals de landelijke ontwikkeling van wind op zee, maar ook de mogelijkheid om energie buiten de gemeentegrenzen te betrekken. De gemeente ’s-Hertogenbosch heeft de schamele ambitie om slechts 3% (0,5 PJ) aan energie buiten de gemeente te betrekken. De gemeente ’s-Hertogenbosch werkt samen met de gemeente Oss in project de Duurzame Polder. De gemeente Oss wil 25% van haar energie van buiten halen. Als ’s-Hertogenbosch meer duurzame energie van buiten haalt, dan zijn er minder windturbines en zonnevelden nodig.

In de Ontwerpvisie wordt nauwelijks aandacht geschonken aan de gevolgen voor gezondheid en dan vooral de gevolgen van tientallen windturbines met een tiphoogte van 220 tot 250m. hoog. Het geluid van windturbines kan, net als andere omgevingsgeluiden, een grote impact hebben op de fysieke en mentale gezondheid van mensen. Gemiddeld zou het geluid van windturbines niet hoger dan 45 decibel mogen zijn, concludeerde de Wereldgezondheidsorganisatie WHO vorig jaar. In Nederland ligt het toegestane geluidsniveau hoger. De wet beschermt de omwonenden onvoldoende tegen geluidsoverlast en de wetgever accepteert een bepaalde mate van ernstige geluidsoverlast. Ook de GGD gaf onlangs aan dat de geluidsoverlast, die windturbines met zich meebrengen, negatieve gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid van direct omwonenden. “We weten uit onderzoek bijvoorbeeld dat omwonenden van windturbineparken geluidshinder ervaren”, zegt Arthur van Iersel, adviseur bij de GGD, in het AD. Daarnaast zijn er steeds meer aanwijzingen dat laag frequent- en infra geluid een effect hebben op de gezondheid, zelfs tot kilometers afstand van de bron. We dringen aan op extra en zorgvuldig onderzoek naar de gezondheidseffecten van een groot aantal windturbines met een tiphoogte van 220 tot 250m. hoogte. Niet alleen als onderdeel van een Milieu Effect Rapportage (MER), maar als onderdeel van de uiteindelijke Visie Energielandschap. Het voorzorgsbeginsel, dat ook in de Europese grondwet is vastgelegd, verplicht de gemeente daartoe. En, laat de bewoners van de omliggende woonkernen geen medisch experiment voor de toekomst zijn.

De Ontwerpvisie erkent de cultuurhistorische en natuurwaarde van het landschap in de polder, maar maakt deze eenvoudig ondergeschikt aan de opwekking van duurzame energie. Zeker omdat men voor de Rosmalens polder kiest voor strategie ‘transformeren’, hetgeen betekent dat de verandering voor het landschap en de natuur erg groot zal zijn. De Ontwerpvisie is onduidelijk over deze impact en nog onduidelijker over hoe de impact op het landschap gecompenseerd wordt. De grootschalige, open komgronden van de Rosmalense en Nulandse polder zijn het leefgebied van een belangrijk deel van de Brabantse weidevogelpopulatie (waaronder de grutto, kievit, wulp en tureluur). In het recente verleden zijn er miljoenen aan subsidies van de provincie gestoken in een ecologische verbindingszone (onderdeel Brabants Natuur Netwerk) en zogeheten ‘plas en dras’-gebieden. Deze investeringen worden met de ‘klap van een wiek’ vernietigd. Laten we de prachtige polder niet degraderen tot een industriële energiecentrale.

De gemeente is gestart met een proces waarbij na een eerste verkenning in beginsel de geschiktheid van de Rosmalens polder is vastgesteld zonder dat bewoners en belanghebbenden daarvan op de hoogte zijn gesteld. Er zijn interviews geweest met belanghebbenden, maar zo zijn de Wijkraden Kruisstraat en De Groote Wielen en Dorpsraad Nuland niet geraadpleegd. De gemeente had eveneens voor de participatieve werkwijze meer moeite moeten doen om direct (juridisch) belanghebbenden te betrekken. Iedere bewoner tot ca 2,5 km afstand van de Rosmalense en Nulandse polder had persoonlijke uitgenodigd moeten worden voor de bijeenkomsten. Tot de dag van vandaag zijn er nog mensen die niet weten dat er mogelijk een grootschalig windturbinepark in de Rosmalense en Nulandse polder komt. De gemeente heeft informatie- en meedenkavonden georganiseerd, waarbij naar eigen zeggen de inbreng van aanwezigen is gebruikt voor de Ontwerpvisie. Onduidelijk is hoe de inbreng van die bijeenkomsten tot de Ontwerpvisie hebben geleid. Tijdens de inspraakavond voor de Ontwerpvisie – die overigens te laat in de inspraakperiode was georganiseerd – waren er veel vragen van bewoners die de gemeente niet kon of wilde beantwoorden. Alles lijkt erop gericht om tot een besluit te komen dat de polder geschikt is voor een grootschalig windturbinepark. Wederom sprake van tunnelvisie en doelredening.

In de Ontwerpvisie is te weinig aandacht voor een rechtvaardige verdeling tussen de lusten van ‘windboeren’ en de lasten van bewoners. De ‘windboeren’ ontvangen voor een windturbine van 4MW circa € 40.000,- per jaar voor het beschikbaar stellen van grond. Daarnaast ontvangt de eigenaar van het windturbinepark gedurende de economische levensduur van het park honderden miljoenen aan subsidies. Voor iedere opgewekte kilowattuur ontvangt de eigenaar van de windturbines in de Rosmalens polder namelijk 3,2 cent subsidie (voor de zogeheten onrendabele top). Deze subsidies worden indirect door de belastingbetalers, en dat zijn wij, betaald. Tegenover de lusten voor de ‘windboeren’ staan ook de lasten van waardedalingen van woningen. Onderzoek naar uitspraken van de rechter wijst uit dat de WOZ-waarden van woningen 8 to 50% daalden. Percentages zijn hoger bij kortere afstanden tot de windturbine en in het geval van windturbineparken. Naast financiële lasten hebben de bewoners ook andere lasten: gezondheidseffecten, horizonvervuiling, lichtvervuiling, verlies cultuurhistorische en natuurwaarde van het gebied. Financiële participatie door bewoners of financiële compensatie weegt niet op tegen het leed dat een windturbinepark veroorzaakt. De honderden miljoenen (subsidie)gelden zouden beter gebruikt kunnen worden om zonnepanelen op woningen te realiseren of voor andere energiebesparende maatregelen. Dat levert alleen maar voordelen op voor de bewoners en levert bovendien geen nadelen voor de gezondheid op.

Met het Energietransitieprogramma 2016-2020 als basis voor de Ontwerpvisie acteert gemeente ’s-Hertogenbosch deels op niet bestaand beleid. Hoewel het beleid van de landelijke overheid ten aanzien van de klimaatdoelstellingen niet verder gaat dan 2030, meent de gemeente ’s-Hertogenbosch nu al rekening te moeten houden met de periode na 2030. Terwijl er voor de periode na 2030 nog geen fondsen beschikbaar zijn en ook de wetgeving niet zover reikt. We pleiten ervoor dat de gemeente zich richt op de periode tot 2030 en pas richting 2030 nieuw beleid opstelt met inachtneming van de dan geldende technologieën op het vlak van opwekking van duurzame energie. Laat de gemeente en haar inwoners niet het slachtoffer worden van de wet van de remmende voorsprong.