GROEN inZICHT heeft ingesproken tijdens Raadsbijeenkomst Informeren en Ontmoeten

Gister werd de gemeenteraad geïnformeerd over de Ontwerpvisie Energielandschap. Deze visie moet de volgende vraag beantwoorden: waar is er mogelijk ruimte voor opwekking van duurzame energie in het buitengebied van ’s-Hertogenbosch? Als GROEN inZICHT hebben we gister maandag 18 november de mogelijkheid benut om in te spreken. In dit artikel kan je onze inspreektekst lezen en ook de video van het inspreken bekijken.

Hieronder de gehele tekst die we hebben uitgesproken. De video staat onderaan dit artikel.

Goedenavond, mijn naam is Pascal Spelier en ik spreek hier vanavond namens de Vereniging GROEN inZICHT, een Vereniging met thans 300 leden en snel groeiend. Ik probeer mij tot de 5 minuten, die mij is gegeven, te beperken.

Ruim een jaar geleden stond ik op dezelfde plek, ook tijdens een raadsbijeenkomst Informeren & Ontmoeten. Destijds waren we verrast, maar vooral ook geschrokken van de plannen van private partijen voor een grootschalig windturbinepark in de polder tussen ‘s-Hertogenbosch en Oss.

We zijn wederom geschrokken, of eerlijk gezegd boos, boos over de uitkomst van de Ontwerpvisie Energielandschap. Begin deze maand presenteerde de gemeente ’s-Hertogenbosch deze Visie met als belangrijke vraag: waar is er mogelijk ruimte voor opwekking van duurzame energie in het buitengebied van ’s-Hertogenbosch?

Waarom zijn we boos? Vereniging GROEN inZICHT heeft de Ontwerpvisie uitvoerig bestudeerd en komt tot de conclusie dat de Ontwerpvisie tekort schiet in volledigheid. Zo wordt er geen woord gerept over de gevolgen voor gezondheid en dan vooral de gevolgen van tientallen windmolens met een tiphoogte van 220 tot 250m hoog.

GROEN inZICHT pleit ervoor dat haar zorgen en dus die van de omwonenden over de gevolgen voor de gezondheid serieus worden genomen. GROEN inZICHT dringt aan op extra en zorgvuldig onderzoek naar de gezondheidseffecten van een groot aantal windturbines met een tiphoogte van 220 tot 250m hoogte. Niet alleen als onderdeel van een latere Milieu Effect Rapportage (MER), maar nu, als onderdeel van de uiteindelijke Visie Energielandschap. Niet eerder werd er een onderzoek gedaan naar een grootschalig windturbinepark met windturbines tot 250m hoogte. Het voorzorgsbeginsel dat ook in de Europese grondwet is vastgelegd, verplicht de gemeente daartoe. En, laat de bewoners van de omliggende woonkernen geen medisch experiment voor de toekomst zijn.

Naast het niet benoemen van de gezondheidseffecten valt er nog meer af te dingen op de Ontwerpvisie Energielandschap. De punten die ik hierna noem zijn niet uitputtend, maar zullen wij uitvoerig behandelen in onze zienswijze op de Ontwerpvisie.

Tunnelvisie en doelredenering

GROEN inZICHT verweet de gemeente ’s-Hertogenbosch al eerder – in en het Brabants Dagblad – onbehoorlijk bestuur en tunnelvisie. Immers, de gemeenteraad ging in oktober 2019 al akkoord met een raadsvoorstel waarin gesteld wordt ‘dat de Rosmalense polder een gebied is waar in beginsel ruimte is voor een grootschalige plaatsing van windmolens…’. In het voorwoord van de Ontwerpvisie schrijft Wethouder Mike van de Geld: “We hebben daarin – hij bedoelt daarmee de Ontwerpvisie – een aantal duidelijke keuzes gemaakt; voor windturbines kiezen we voor één grootschalig windpark in het gebied tussen Oss en Den Bosch.” Het is dus niet meer de vraag of ze er komen; de omwonenden van de Rosmalens polder voelen zich nu al buitenspel gezet. Iedere participatie vanuit belanghebbenden lijkt nu voor de bühne.

En was er wel echt sprake van adequate participatie door bewoners? In de raadsvergadering van 9 oktober vorig jaar stemde u in met ‘een open en participatieve werkwijze in de verkenning rond het poldergebied en de opstelling van de visie energielandschap voor heel het buitengebied van ’s-Hertogenbosch’.

GROEN inZICHT heeft grote zorgen over die participatieve werkwijze tot op heden. Door gebrekkige communicatie vanuit de gemeente is maar een klein aantal van de bewoners bereikt. De gemeente had op zijn minst alle juridisch belanghebbenden bij het windturbinepark initiatief in de Rosmalense polder huis-aan-huis moeten informeren. Dit is niet gebeurd.

Kortom, de belanghebbenden zijn niet of nauwelijks betrokken bij de eerste en tweede verkenning naar de mogelijke geschiktheid van de Rosmalense polder voor de grootschalige opwekking van duurzame energie. Door de gebrekkige participatie is de verkenning niet goed uitgevoerd.

Welke tekortkomingen zien we nog meer ten aanzien van de Ontwerpvisie?

De belangrijkste tekortkoming zijn de berekeningen van POSAD in het Energietransitieprogramma 2016-2020. De berekening van de opgave duurzame opwekking energie in dit rapport zijn namelijk het belangrijkste uitgangspunt van de Ontwerpvisie Energielandschap. Wij hebben geconstateerd dat de getallen niet kloppen. U bent dus als raad, voorafgaand aan het raadsbesluit van 9 oktober vorig jaar onjuist geïnformeerd en heeft een besluit genomen op basis van onjuiste berekeningen.

Binnenkort zullen wij als onderdeel van onze zienswijze op de Ontwerpvisie Energielandschap een kritisch rapport uitbrengen over de onjuiste berekeningen en wat de werkelijke opgave voor opwekking duurzame energie moet zijn. Toch licht ik nu al een tipje van de sluier op.

• Er is u in het Energietransitieprogramma een volstrekt verkeerd beeld voorgerekend van het energieverbruik in de gemeente. Het rapport gaat uit van 16,6 petajoule terwijl we met cijfers uit de Klimaatmonitor niet verder komen dan 12,5 petajoule. Een lager energieverbruik leidt uiteindelijk ook tot een lagere, noodzakelijk opgave in het buitengebied, ergo minder windmolens en minder overlast voor bewoners.
• Er wordt ook te veel gefocust op de duurzame opwekking van hoofdzakelijk elektriciteit. Gemakshalve worden de petajoules van alle energiedragers opgeteld en vervolgens is dit de duurzame opgave die met bijvoorbeeld windmolens en/of zon wordt gerealiseerd. Dit is een absoluut verkeerde benadering, hetgeen leidt tot veel te veel opgewekte elektriciteit.
• Tot slot, met haar Energietransitieprogramma acteert ’s-Hertogenbosch deels op niet bestaand beleid. Hoewel het beleid van de landelijke overheid ten aanzien van de klimaatdoelstellingen niet verder gaat dan 2030, meent de gemeente ’s-Hertogenbosch nu al rekening te moeten houden met de periode na 2030. Terwijl er voor de periode na 2030 nog geen fondsen beschikbaar zijn en ook de wetgeving niet zover reikt. GROEN inZICHT pleit er voor dat de gemeente zich richt op de periode tot 2030 en pas richting 2030 nieuw beleid opstelt met inachtneming van de dan geldende technologieën op het vlak van opwekking van duurzame energie. Laat de gemeente en haar inwoners niet het slachtoffer worden van de wet van de remmende voorsprong.

Slot

Ik ben aan het eind van mijn betoog gekomen en herhaal graag de kern van onze boodschap:

• Wij maken de gemeente nog steeds het verwijt van tunnelvisie en doelredenering. Als het aan de verantwoordelijk wethouder ligt komt er een grootschalig windturbinepark in de Rosmalense polder. Ons inziens is de verkenning met onvoldoende participatie van de bewoners tot stand gekomen. Daarmee is er geen goede basis voor de toekomstige besluitvorming van de raad, de raad die gekozen is door dezelfde bewoners. Ook is er niet gekeken naar de gezondheidsgevolgen.
• U bent onjuist geïnformeerd en heeft daardoor wellicht een verkeerd besluit genomen. U kunt dit herstellen door de wethouder de opdracht te geven de berekeningen opnieuw te laten maken, ook nog eens op basis van actuele cijfers en niet die van 2013. En laat deze berekeningen controleren door een onafhankelijke derde. De opgave die we met elkaar hebben is te belangrijk om deze op verkeerde berekeningen te baseren.
• Ik voeg daaraan toe dat GROEN inZICHT binnenkort, als reactie op de Ontwerpvisie Energielandschap, met een alternatief plan komt, dat gestoeld is op drie pijlers:
• LEEFBAAR – een veilige en gezonde leefomgeving voor mens en dier,
• DUURZAAM – op een effectieve manier milieudoelstellingen realiseren,
• EERLIJK – een eerlijke verdeling van lusten en lasten.

Uiteraard op basis van de juiste berekeningen.

Tot slot doe ik nog een beroep op de politieke partijen, die ook in de landelijke politiek zitten. Lees uw eigen partijstandpunten er nog even op na alvorens u een besluit neemt met betrekking tot een grootschalig windturbinepark in de Rosmalens polder.

Het Brabants Dagblad schreef een artikel over de Raadsbijeenkomst Informeren en Ontmoeten en over GROEN inZICHT.

Video van de ‘inspreekbeurt’:

Photo credits: Gemeente ‘s-Hertogenbosch

Video credits: Theo van der Meijs