Onbehoorlijk bestuur en tunnelvisie

Vandaag is er een gastopinie van GROEN inZICHT verschenen in het Brabants Dagblad. In een paginagroot artikel verwijten we de Gemeente ‘s-Hertogenbosch onbehoorlijk bestuur en tunnelvisie ten aanzien van de plannen voor een grootschalig windturbinepark in de Rosmalense polder.

Er wordt door de gemeente klakkeloos een gebied aangewezen, zonder dat naar andere mogelijkheden of alternatieven wordt gekeken. Nieuwsgierig naar het artikel?

Hieronder de tekst van onze gastopinie:

Op 1 september jongstleden verscheen een artikel in deze krant waarin melding werd gemaakt van de mogelijke komst van een mega-windpark in de polder tussen Oss en Den Bosch. Twee particuliere initiatiefnemers, Windcollectief Oss-Den Bosch en Windpark Den Bosch BV, hebben zich gemeld bij de Gemeenten Oss en ’s-Hertogenbosch en willen tientallen windturbines plaatsen in de prachtige Lithse, Geffense en Rosmalense polder. Alleen al het Bossche initiatief heeft een plan klaarliggen voor 26 windturbines.

Afgelopen dinsdag werd er in de gemeenteraad een raadsvoorstel behandeld dat in belangrijke mate betrekking had op de realisatie van een grootschalig windturbinepark in de Rosmalense polder, grenzend aan de woonkernen de Groote Wielen, Kruisstraat en Nuland. Kort samengevat dienden er drie voorstellen: 1) de Rosmalense polder biedt in beginsel ruimte voor een grootschalig windmolenpark 2) er wordt een tweede fase verkenning uitgevoerd naar de mogelijkheden om daar windturbines en zonneparken te plaatsen en 3) er wordt op een open en participatieve werkwijze een verkenning uitgevoerd voor het poldergebied en een visie energielandschap opgesteld voor heel het buitengebied van ’s-Hertogenbosch, waarbij bewoners en stakeholders worden betrokken.

We waren als bewoners, woonachtig bij de Rosmalense polder, al geschrokken toen we over deze onverwachte plannen lazen in deze krant, maar zijn vooral verbaasd over de wijze waarop het raadsvoorstel door het college van b & w en de gemeenteraad is behandeld. In het debat was regelmatig sprake van feitelijke onjuistheden en ook was men onvoldoende op de hoogte van vigerend beleid rondom de opwekking van duurzame energie.

Voorafgaand aan de raadsvergadering hadden we al het vermoeden dat de aanwijzing van de Rosmalense polder, als geschikte plek voor een grootschalig windturbinepark, de uitkomst was van een zeer beperkte uitvoering van planologie door de gemeente. Dit vermoeden werd bevestigd toen het raadsvoorstel uitvoerig werd besproken.

We durven te stellen dat er sprake is van onbehoorlijk bestuur, zowel in formele als materiële zin. En er wordt door de gemeente een tunnelvisie gevolgd. Er wordt door de gemeente klakkeloos een gebied aangewezen, zonder dat naar andere mogelijkheden of alternatieven wordt gekeken. Voorafgaand aan de raadsvergadering hebben we het college van b & w en de gemeenteraad hier al op gewezen en onze uitgebreide bevindingen op het vlak van proces en inhoud gedeeld met de gemeente. We hebben onze bevindingen niet of nauwelijks herkend tijdens de behandeling van het raadsvoorstel. In dit artikel een korte samenvatting van onze bevindingen.

Laten we beginnen met het proces. Op basis van een eerste fase verkenning is de gemeente tot de conclusie gekomen dat de Rosmalense polder in beginsel geschikt is voor een grootschalig windturbinepark. Bij deze eerste fase verkenning zijn de direct belanghebbenden, namelijk de bewoners van de Groote Wielen, Kruisstraat en Nuland niet geraadpleegd. Wel is er bijvoorbeeld gesproken met de Wijkraden Hintham, West en Zuid en de Wijkvereniging Binnenstad. Onzorgvuldigheid is daarmee een gegeven.

Het is ook zeer opvallend dat in het raadsvoorstel nergens aandacht wordt geschonken aan de impact voor leefomgeving en milieu. Past deze ontwikkeling wel in een brede omgevingsvisie? Wat is überhaupt de omgevingsvisie ten aanzien van dit gebied?

Wij zijn van mening dat het college van b & w en de gemeenteraad de volstrekt verkeerde volgorde hebben gevolgd in het proces. Als eerste had de gemeente een gedegen, op feiten gebaseerde visie op het energielandschap voor heel ’s-Hertogenbosch moeten formuleren. Deze visie zou al dan niet moeten leiden tot geschikte gebieden voor de (grootschalige) plaatsing van windmolens binnen de gemeentegrenzen, waarbij de Structuurvisie Windenergie op land van het Rijk en de windmolenparken en de Structuurvisie ruimtelijke ordening van de Provincie leidend zouden moeten zijn.

Dat brengt ons bij de inhoud. Genoemde visies leren ons nu al dat de Rosmalense polder in beginsel niet geschikt is voor grootschalige windenergie. Beide visies schrijven voor dat eerst gekeken moet worden naar de ‘grotere structuren’ zoals de grens tussen land en groot water, de hoofdverkavelingsrichting, de hoofdinfrastructuur (wegen, waterwegen en spoorwegen) en grootschalige bedrijventerreinen in het stedelijk concentratiegebied. De Rosmalense polder voldoet geenszins aan deze omschrijvingen. Het is dan ook veel logischer om eerst plannen te ontwikkelen voor wind- en zonne-energie langs bijvoorbeeld de A2, A59, en de aanliggende bedrijventerreinen.

In plaats van een eigen visie te ontwikkelen en het vigerende beleid te volgen wordt het initiatief gevolgd van enkele agrariërs en projectontwikkelaars in het buitengebied, die op zoek zijn naar een verdienmodel en duurzaamheid niet als uitgangspunt hebben. Dit maakt de besluitvorming ten aanzien van de aanwijzing van de Rosmalense polder, zonder enig inhoudelijk argument, voor een grootschalig initiatief meer dan dubieus.

Hoewel kritisch op het college van b & w en de gemeenteraad zullen we er voortdurend naar streven om constructief de dialoog aan te gaan en bij te dragen aan een verantwoorde energietransitie in de gemeente ‘s-Hertogenbosch. Maar indien nodig zullen we ook binnen wettelijke kaders een maximale inspanning leveren om onze belangen te verdedigen.

Tot slot, we begrijpen het belang van duurzame energie. We zijn niet tegen windturbines of windturbineparken an sich en we onderschrijven dat er in het belang van de energietransitie moeilijke keuzes gemaakt moeten worden. Maar laten we deze keuzes maken door het goede proces te volgen en ervoor zorgen dat iedereen, met inbegrip van het college van b & w en de gemeenteraad, keuzes maakt op basis van adequate, feitelijke informatie.

Photo credits: Brigitte Franssen, GROEN inZICHT